@incollection{justhis2694,
          volume = {3},
          author = {Aude Hendrick},
          series = {Justice \& Society},
       booktitle = {Sources et perspectives: Histoire socio-politique de la justice en Belgique (1795-2005) / Bronnen en perspectieven: Sociaal-politieke geschiedenis van justitie in Belgi{\"e} (1795-2005)},
          editor = {Margo De Koster and Xavier Rousseaux and Karel Velle},
         address = {Bruxelles},
           title = {Les discours de rentr{\'e}e : objets d?{\'e}tude et sources pour l?histoire de la magistrature belge (1832-1914)},
       publisher = {Archives G{\'e}n{\'e}rales du Royaume},
            year = {2010},
           pages = {55--70},
        keywords = {mercuriales mercurialen magistrat magistrate magistraat
magistrature judicial authorities rechterlijke macht
},
             url = {http://www.just-his.be/eprints/2694/},
        abstract = {Les discours de rentr{\'e}e : objets d?{\'e}tude et sources pour l?histoire de la magistrature belge (1832-1914)
Dans cette contribution, nous pr{\'e}sentons d?abord l?objet de notre recherche, qui est de recenser et d?analyser les discours de rentr{\'e}e et d?installation prononc{\'e}s dans les cours sup{\'e}rieures belges de 1832 {\`a} 1914. Nous y abordons ensuite les trois angles d?approche choisis pour l?analyse du corpus, {\`a} savoir l?approche th{\'e}matique et l?approche stylistique. Ces deux types d?analyse appellent {\`a} l?utilisation de m{\'e}thodes de traitement qualitatives et quantitatives, que nous {\'e}voquons bri{\`e}vement en soulignant leur compl{\'e}mentarit{\'e}. Apr{\`e}s cet aper{\cc}u m{\'e}thodologique, nous d{\'e}crivons l?{\'e}tat de la recherche, qui appara{\^i}t plus parcellaire en Belgique qu?en France, o{\`u} Jean-Claude Farcy a r{\'e}alis{\'e} un travail de grande ampleur sur les c{\'e}r{\'e}monies et les discours de rentr{\'e}e des cours d?appel. Suite {\`a} ce constat, nous exposons l?{\'e}tat des sources en Belgique, {\`a} commencer par les discours eux-m{\^e}mes. Les autres sources n{\'e}cessaires {\`a} cette recherche, tant in{\'e}dites que publi{\'e}es, sont {\'e}galement {\'e}voqu{\'e}es. Le troisi{\`e}me angle d?approche concerne la perception des discours de rentr{\'e}e par le public, {\'e}tudi{\'e}e {\`a} partir des r{\'e}actions suscit{\'e}es par les discours dans la presse juridique et politique. En d{\'e}finitive, cette contribution a pour ambition de mettre en lumi{\`e}re la richesse des discours de rentr{\'e}e et d?installation en tant que source pour l?historien, mais aussi de pr{\'e}senter les perspectives int{\'e}ressantes qu?ils offrent en tant qu?objet d?{\'e}tude dans le cadre de cette recherche.



De mercurialen: onderzoeksonderwerp en bronnen voor de geschiedenis van de Belgische magistratuur (1832-1914)
Deze bijdrage vangt aan met een toelichting van het opzet van ons onderzoek, dat erin bestaat de mercurialen uitgesproken in de hogere Belgische gerechtshoven in de periode 1832-1914 in kaart te brengen en te analyseren. Vervolgens worden de twee invalshoeken belicht die gekozen werden voor de analyse van het bronnencorpus, met name de thematische en de stylistische benadering. Beide types van analyse impliceren het gebruik van kwalitatieve en kwantitatieve verwerkingsmethoden, waar kort op wordt ingegaan en de complementariteit van wordt onderstreept. Op dit methodologische luik volgt een bespreking van de huidige stand van het onderzoek, dat veel fragmentarischer is in Belgi{\"e} dan in Frankrijk, waar Jean-Claude Farcy een omvangrijk standaardwerk publiceerde over de openingsceremonies en de mercurialen uitgesproken in de hoven van beroep. Vervolgens wordt een overzicht gegeven van de beschikbare bronnen in Belgi{\"e}, in de eerste plaats de toespraken/mercurialen zelf. De overige, zowel gepubliceerde als niet gepubliceerde, bronnen die onontbeerlijk zijn voor dit onderzoek komen eveneens aan bod. Ten slotte tracht deze bijdrage inzicht te verschaffen in de rijkdom van de mercurialen als bron voor de historicus en aan te geven welke interessante perspectieven ze openen als onderwerp van dit onderzoek.
}
}